Ταίναρο

Ακρωτήριο του νομού Λακωνίας, στο νοτιότερο άκρο της χερσονήσου του Ταϋγέτου και της Πελοποννήσου. Στους χρόνους της Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Ματαπάς, όνομα που διατηρεί έως σήμερα. Το T. είναι μια γλώσσα εδάφους μήκους 2½ μιλίων. Στο ανατολικό τμήμα της υπάρχουν δύο όρμοι ο Βαθύς και ο Ασώματος. Οι όρμοι αυτοί είναι καταφύγια για τα πλοία σε περίπτωση θαλασσοταραχής. Το T. αποσπάστηκε από τον όγκο του Ταϋγέτου, με τον οποίο συνδεόταν με μικρό ισθμό. Στο ακρωτήριο υπήρχαν στα αρχαία χρόνια λατομεία ενός πολύτιμου λίθου που λεγόταν Ταιναρίτης. Τη λαμπρότητα των μαρμάρων του Τ. αναφέρει ο Σέξτος ο Εμπειρικός και ο Πλίνιος. Τα μάρμαρα του T., και ειδικότερα της Λακωνικής, είχαν εξάλλου προκαλέσει το ενδιαφέρον των Ρωμαίων. Η αρχαία ελληνική μυθολογία αναφέρει ότι εκτός από τον κυρίως ναό που βρισκόταν στο Τ. προς τιμήν του Ποσειδώνα, υπήρχε εκεί και ένας άλλος ναός σε σπηλιά από τον οποίο, κατά τη μυθολογία πάντοτε, ένα μονοπάτι οδηγούσε στον Άδη. Από εκεί κατέβηκε στον Άδη και ο Ορφέας αναζητώντας την Ευρυδίκη. Ο ναός άλλωστε του Ποσειδώνα, σύμφωνα πάντοτε με μαρτυρίες της εποχής ήταν και Ψυχοπομπείο, δηλαδή ιερός τόπος, όπου γινόταν από ειδικά πρόσωπα τους ψυχαγωγούς, η ανάκληση των ψυχών των νεκρών από τις οποίες οι ζωντανοί ζητούσαν συγχώρεση. To ιερό του Ποσειδώνα, ήταν πλούσιο σε αναθήματα, αλλά σύληστηκε από πειρατές, στην περίοδο των Μιθριδατικών πολέμων. Η περιοχή του Τ. ήταν γνωστή και στους ιστορικούς χρόνους, και οι διάφοροι ιστορικοί συγγραφείς διέσωσαν σημαντικές πληροφορίες για γεγονότα που είχαν σχέση με τον τόπο και τον ναό. Ο Θουκυδίδης μας πληροφορεί ότι στον ναό του Ποσειδώνα, το 467 π.Χ., οι έφοροι της Σπάρτης, συνέλλαβαν επ’ αυτοφόρω τον βασιλιά της Σπάρτης Παυσανία να κουβεντιάζει με τον Αργίλιο, που είχε καταφύγει εκεί, την προδοσία της Ελλάδας στους Πέρσες. Από το Τ. εξάλλου απέπλευσαν για τη Σικελία οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους. Το T., χάρη στη γεωγραφική του θέση, χρησίμευε ως καταφύγιο μισθοφόρων για τον στρατό και το ναυτικό διαφόρων βασιλιάδων, σε όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου και των ρωμαϊκών χρόνων. Στο Τ. επίσης, κατέφυγε με μισθοφόρους ο Άρπαλος, ο θησαυροφύλακας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αφού κατασπατάλησε μεγάλο μέρος από τα χρήματα του ταμείου. Στους βυζαντινούς χρόνους ο αρχηγός των Βανδάλων Γιζέριχος, ύστερα από γενική λεηλασία που έκανε στην ανατολική και στη δυτική Μεσόγειο, επιχείρησε να κυριεύσει την πόλη του Τ. Καινήπολη (Κυπάρισσο) (468 μ.Χ.). Οι κάτοικοι όμως τον απέκρουσαν ηρωικά και τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη Λακωνία. Αργότερα ο στρατηγός Βελισσάριος, εκστρατεύοντας εναντίον των Βανδάλων με ισχυρό στρατό και στόλο πέρασε και παρέμεινε στην Καινήπολη. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, το Τ. ήταν ορμητήριο πειρατών. Τέλος, στον τελευταίο πόλεμο σε ναυμαχία κοντά στο Τ. ανάμεσα στον βρετανικό στόλο με αρχηγό τον ναύαρχο Κάνινγκαμ και τον ιταλικό με αρχηγό τον ναύαρχο Γιακίνο, τη νύχτα της 28ης προς 29η Μαρτίου 1941, νίκησε ο πρώτος. Η κυριότερη φάση της ναυμαχίας εξελίχθηκε με την εντυπωσιακή συνδρομή αεροπλάνων, που εξόρμησαν από βρετανικά αεροπλανοφόρα και τις βρετανικές αεροπορικές βάσεις στην Ελλάδα. Στη ναυμαχία αυτή βυθίστηκαν 3 μεγάλα καταδρομικά και 2 μεγάλα αντιτορπιλικά του Ιταλικού στόλου και ένα μόνο βρετανικό. Στη ναυμαχία δεν πήραν μέρος ελληνικές ναυτικές μονάδες αλλά ένα αντιτορπιλικό, η Ύδρα, βοήθησε στη διάσωση των ανδρών των βυθισμένων ιταλικών πλοίων. Αεροφωτογραφία του ακρωτηρίου Ταίναρο, στο νοτιότερο άκρο της Πελοποννήσου (Λακωνία).